Wznowienie studiów

Powrót na studia po skreśleniu z nich, po nowelizacji przepisów o szkolnictwie wyższym z 2018 roku, nie jest już taki oczywisty.

Studenci, którzy podchodzą dosyć luźno do możliwości skreślenia ich z listy studentów powinni koniecznie zapoznać się z przepisami panującymi na swojej macierzystej uczelni zanim zdecydują się odłożyć książki by nie uczyć się do egzaminu poprawkowego albo zdecydują się nie pisać kolejnego rozdziału swojej pracy dyplomowej, bo zawsze w ostateczności będą mogli się wznowić. Błąd. Ustawa w swoim nowym brzmieniu ani razu nie używa słowa „wznowienie”, co może prowadzić do sytuacji, że uczelnia może nie chcieć przyjąć jeszcze raz w swoje ramiona, zbłąkanego, skreślonego studenta (byłego studenta).

Wskazuje na to treść przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2022 poz. 574 z późn. zm., dalej Ustawa), a w szczególności przepis art. 69 ust. 1 Ustawy:

Art. 69. [Przyjęcie na studia]

  1. Przyjęcie na studia następuje przez:
    1) rekrutację;
    2) potwierdzenie efektów uczenia się;
    3) przeniesienie z innej uczelni lub uczelni zagranicznej.

Jak widać Ustawa wymienia enumeratywnie, trzy sposoby przyjęcia na studia. Jest to katalog zamknięty co oznacza, że przyjęcie na studia nie może nastąpić w żaden inny sposób niż wskazany w tym przepisie.

Dalej, Ustawa w art. 72 ust. 2 wskazuje, że:

Art. 72. [Postępowanie w sprawie przyjęcia na studia]

  1. Postępowanie w sprawie przyjęcia na studia może prowadzić komisja.
  2. Przyjęcie na studia następuje w drodze wpisu na listę studentów.

Dzięki temu wiemy, że student by być studentem musi zostać wpisany na listę studentów, co znaczy że dopóki na niej jest to zachowuje wszelkie prawa studenckie. Analizując przepis art. 69 ust. 1 widzimy, że aby być wpisanym na listę trzeba skorzystać z trzech, wymienionych przez ustawodawcę dróg.

Sytuacja komplikuje się gdy dojdziemy do mniej przyjemnej części Ustawy, a mianowicie skreślenia z listy studentów. Z przepisu art. 108 wynika, że:

Art. 108. [Skreślenie z listy studentów]

  1. Studenta skreśla się z listy studentów w przypadku:
    1) niepodjęcia studiów;
    2) rezygnacji ze studiów;
    3) niezłożenia w terminie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego;
    4) ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni.
  2. Student może być skreślony z listy studentów w przypadku:
    1) stwierdzenia braku udziału w obowiązkowych zajęciach;
    2) stwierdzenia braku postępów w nauce;
    3) nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie;
    4) niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów.
  3. Skreślenie z listy studentów następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Jak widać, w enumeratywnie wymienionych w Ustawie przypadkach, studenta skreśla się, obligatoryjnie lub fakultatywnie, w drodze decyzji administracyjnej. Decyzja w swojej sentencji stwierdza o skreśleniu z listy studentów studenta, co prowadzi do wykonania technicznej czynności wykreślenia studenta z akademickiej rodziny. Oczywiście ma to miejsce dopiero po uprawomocnieniu się decyzji, czyli po wykorzystaniu przez studenta instytucji odwołania się od decyzji organu (może to być rektor albo dziekan). W tym momencie połączenie studenta z uczelnią. która jest, bądź co bądź, zakładem administracyjnym, co do którego musimy stosować przepisy postępowania administracyjnego, znika. To znaczy, że były student znajduje się poza sferą działalności uczelni jako zakładu administracyjnego. Jego związki z uczelnią ostatecznie wygasły.

Wróćmy jednak do wznowienia studiów po sytuacji skreślenia z listy studentów. Jak wskazałem wyżej, student jest skreślony z listy studentów, a jedyny sposób by uzyskać wpis na listę studentów jest jasno i precyzyjnie określony w Ustawie. Wśród tych sposobów nie ma wymienionego wznowienia studiów. Ustawa nie zna sformułowania „przywrócenia wpisu” czy „anulowania skreślenia”. Analizując przepisy Ustawy należy dojść do wniosku, że wobec ich brzmienia nie istnieje prawna możliwość wznowienia studiów w majestacie jej przepisów.

To dlaczego uczelnie w całym kraju wciąż mają instytucje wznowienia zapisane w swoich regulaminach studiów?

Chciałoby się rzec: „nie wiem, ale się domyślam”.

Z całą pewnością wynika to z faktu, że potencjalna zmiana przepisów w tym zakresie doprowadziłaby do katastrofy wśród byłych studentów, którzy wciąż liczą na to, że kiedyś znajdą siłę, żeby na studia wrócić. W rozjaśnieniu sytuacji nie pomaga brak jasnego stanowiska ministerstwa w tej sprawie, które przymyka oko na uczelnie dopuszczające wznowienia na swoich studiach. Nie chcąc się zagłębiać w dokładne analizy prawne przepisów zarówno Ustawy jak i Kodeksu postępowania administracyjnego po prostu apelujemy:

STUDENCIE, ZANIM STWIERDZISZ, ŻE NIE WARTO UCZYĆ SIĘ DO POPRAWKI, SPRAWDŹ CZY TWOJA UCZELNIA WCIĄŻ PRZEWIDUJE WZNOWIENIE!